Ar gyfer y Fforwm Academi ddiwethaf yn Semester Un gwnaethom ddewis un o’r pynciau mwyaf cyffredin a godir gan staff dysgu; sef sut mae ysgogi myfyrwyr, yn arbennig yng nghyd-destun dysgu ar-lein?
Yn rhan gyntaf y semester cafwyd trafodaeth gyffredinol a ddechreuodd wrth fyfyrio ar bryd yr ydym ni’n teimlo wedi’n hysgogi fwyaf, ac amlygwyd ffactorau megis:
Os oes pwysau allanol (dyddiad cau)
Os yw’n bleserus
Os yw’n ymwneud â phobl eraill
Os nad yw’r tasgau’n anodd, pwysig neu amlochrog
Os ydych chi’n cael adborth cadarnhaol
Gwnaeth y rhai a fynychodd hefyd rannu eu strategaethau ar gyfer cynnal eu hysgogiad :
Newid rhwng tasgau
Torri prosiectau mawr yn dasgau llai
Gofyn i’ch hun pam mae angen i chi wneud y gwaith?
Cwblhau tasg fach, rwydd a defnyddio’r ysgogiad a’r ymdeimlad o lwyddiant a ddaw yn sgil hynny i weithio ar rywbeth arall
Cwyno llai am orfod gwneud y dasg a mynd ati i’w gwneud
Defnyddio rhestrau a gallu croesi pethau allan
Gosod targedau realistig
Gofalu amdanoch chi eich hun (ceisio ystyried y gwaith o fewn persbectif ehangach)
[:cy]Yn yr Academi Arddangos nesaf eleni, roeddem yn edrych ar pam a sut y dylid helpu myfyrwyr i fyfyrio ar yr hyn y maent yn ei ddysgu. Cododd ein trafodaeth o’r ymgais i ddiffinio ystyr myfyrio. Drwy ddefnyddio’r feddalwedd pleidleisio, casglwyd syniadau cychwynnol y rhai oedd yn bresennol, oedd yn cyffwrdd ar wahanol agweddau ar fyfyrio gan gynnwys dysgu, herio rhagdybiaethau, sylwi, gwerthuso a meddwl am weithred.
“Yn syml, mae myfyrio yn ymwneud â hyrwyddo ymagweddau dwys a lleihau ymagweddau arwynebol at ddysgu” (Hinett, 2002 fel y’i dyfynnir yn Philip, 2006,t. 37). Mae’r myfyrwyr sy’n mabwysiadu ymagwedd fwy arwynebol at ddysgu a myfyrwyr nad oes ganddynt lawer o ddiddordeb yn y pwnc yn fwy tebygol o edrych ar unrhyw asesiad fel modd o gyrraedd y nod yn unig. Fodd bynnag, mae’r myfyrwyr sy’n mabwysiadu ymagwedd ddofn, sy’n ymroddedig i ddeall y pwnc, a’r rhai sy’n rhoi’r amser i feddwl am yr adborth yn llawer mwy tebygol o berfformio’n well yn y dyfodol. Y gwahaniaeth rhwng y ddwy ymagwedd (arwynebol a dwfn) yw bod y dysgwr ‘dwfn’ yn myfyrio ar brofiad. Mae myfyrio hefyd yn ffordd o gael myfyrwyr i sylweddoli mai tynnu ar brofiadau bywyd yw hanfod dysgu, ac nad yw dysgu’n rhywbeth sy’n digwydd yn y ddarlithfa’n unig. Mae’n helpu myfyrwyr i feddwl am beth, pam a sut maen nhw’n dysgu a deall bod hyn yn effeithio ar eu llwyddiant (Philip, 2006).
Fel yr ailadroddir gan Race (2002 fel y’i dyfynnir yn Philip, 2006, t.37): “Mae myfyrio yn dwysáu’r dysgu. Mae’r weithred o fyfyrio yn un sy’n peri inni wneud synnwyr o’r hyn yr ydym wedi ei ddysgu, pam ein bod wedi ei ddysgu a sut y digwyddodd y cynnydd penodol hwnnw yn ein dysg. Hefyd, mae myfyrio yn golygu cysylltu un cynnydd o ran dysg â safbwynt ehangach y dysgu – gan agosáu at weld y darlun ehangach. Mae myfyrio yr un mor ddefnyddiol pan fo’r dysgu wedi bod yn aflwyddiannus – mewn achosion o’r fath gall myfyrio daflu goleuni ar yr hyn a allai fod wedi mynd o’i le â’n dysgu, a sut y gallem osgoi’r maglau yr ydym bellach yn gyfarwydd â hwy o hyn ymlaen. Yn bennaf oll, fodd bynnag, cydnabyddir fwyfwy fod myfyrio yn sgil drosglwyddadwy bwysig, a bod pawb o’n cwmpas yn rhoi pwys mawr ar y sgil honno, ym myd cyflogaeth ac mewn bywyd bob dydd.”
Mae staff addysgu ym Mhrifysgol Aberystwyth yn gwneud defnydd rhagorol o swyddogaethau sylfaenol Blackboard, maent yn ei gadw’n gyson ac yn hylaw, gan gyflawni anghenion eu myfyrwyr. Mae rhai aelodau o staff yn mynd y tu hwnt i Isafswm Presenoldeb Gofynnol Blackboard, gan ddefnyddio swyddogaethau rhyngweithiol ychwanegol mewn nifer o wahanol ffyrdd creadigol. O ystyried y pwyslais presennol ar ddysgu ar-lein a defnydd o weithgareddau ar-lein wedi’u recordio hoffem gyflwyno i chi rai o’r offerynnau uwch (ond sy’n dal yn hawdd eu defnyddio!) sydd yn Blackboard:
Dyddiaduron a Blogiau
Wikis
Profion
Rydym ni eisoes wedi ysgrifennu am y bwrdd trafod – y mwyaf hyblyg o offerynnau Blackboard o bosibl. Yn y blog hwn byddwn yn canolbwyntio ar flogiau a dyddiaduron a’r gwerth y gallai’r offerynnau hyn ei ychwanegu i’ch addysgu.
Mae dyddiaduron a blogiau, a ysgrifennir fel arfer mewn arddull anffurfiol, yn offerynnau sy’n cynnig eu hunain ar gyfer adfyfyrio a mynegiant personol. Pennir y gwahaniaeth o ran eu defnydd gan y bwriad i’w rhannu gydag eraill ai peidio. Gellir sefydlu dyddiaduron yn Blackboard mewn un o ddwy ffordd:
Dyddiaduron preifat: ni all y rhain fod yn ddienw, a dim ond y darlithydd a’r myfyriwr a’u hysgrifennodd sy’n eu gweld. Gellir galluogi i fyfyrwyr eraill eu gweld ond nid i wneud sylwadau na golygu.
Dyddiaduron grŵp: mae’r rhain yn galluogi i fyfyrwyr ysgrifennu cofnodion unigol mewn un dyddiadur grŵp. Gall aelodau o’r grŵp weld a gwneud sylwadau ar yr holl gofnodion.
Mae myfyrwyr wedi bod yn defnyddio cryn dipyn ar y rhaglen Panopto, hyd yn oed cyn i’r Brifysgol symud i ddarparu addysg yn rhannol ar-lein. Mae myfyrwyr eleni’n dibynnu mwy fyth ar gynnwys sydd wedi’i recordio ymlaen llaw. Gall hwyluso dysgu gweithredol drwy ddefnyddio deunyddiau cydamserol, megis darlithoedd sydd wedi’u recordio, fod yn heriol. Rydym eisoes wedi rhannu’r canllaw i fyfyrwyr ar ddefnyddio darlithoedd sydd wedi’u recordio, ac rydym wedi amlinellu chwe strategaeth allweddol i’w helpu nhw i wneud y mwyaf o’r recordiadau. Yn un o’n negeseuon blaenorol, rhoddwyd sylw hefyd i ddefnyddio adnoddau sgrindeitlo a chwisiau Panopto, sy’n gwneud eich recordiadau yn fwy hygyrch a rhyngweithiol. Hoffem sôn wrthych heddiw am ddau ffwythiant arall yn Panopto, sef ‘Discussion’ a ‘Notes’.
Roedd ail sesiwn y Fforwm Academi eleni yn canolbwyntio ar greu podlediadau yn Panopto. Roedd y drafodaeth yn pwysleisio potensial unigryw podlediadau i greu ymdeimlad o gysylltiad. Mae podlediadau, sy’n seiliedig fel arfer ar fonologau anffurfiol, cyfweliadau a thrafodaethau, yn rhoi cyfle i’w defnyddwyr wrando ar fyfyrdodau a sgyrsiau heb eu strwythuro. Fel yr eglurir gan Street (2014) mae adrodd storïau’n creu partneriaeth rhwng y dychymyg a’r cof, gan sbarduno ymateb unigryw a phersonol iddo (dyfynnir yn McHugh, 2014, t.143). Gall podlediadau fod yn gwmni inni; yn wahanol i fideos neu destun ysgrifenedig, gallwn wrando arnynt wrth barhau gyda gweithgareddau dyddiol eraill.
Mae’r nodweddion unigryw hyn yn golygu bod potensial mawr ar gyfer defnyddio podlediadau mewn addysg. Creodd Prifysgol Caergrawnt gasgliad o bodlediadau byr ar amrywiol feysydd pwnc. Defnyddir podlediadau hefyd gan addysgwyr unigol. Mae gan Ian Wilson, Uwch Ddarlithydd Addysg ym Mhrifysgol York St John, gyfres o bodlediadau i gefnogi dysgwyr ar leoliadau. Roedd ei bodlediad yn canolbwyntio ar roi cyfarwyddiadau i fyfyrwyr ar yr hyn y dylent fod yn ei wneud yr wythnos ganlynol, yn ateb unrhyw gwestiynau oedd ganddynt a rhoi cyngor i’w hysgogi. Er nad podlediadau o reidrwydd yw’r ffordd orau o gyflwyno deunydd dysgu allweddol, fel y trafodwyd yn ystod sesiwn y Fforwm Academi, gall ategu eich arferion dysgu presennol drwy feithrin myfyrdod, gwella ymroddiad y dysgwr a meithrin ymdeimlad o gymuned.
Anogir staff addysgu i ddarparu mynediad i sesiynau addysgu ar gyfer myfyrwyr nad ydynt yn gallu mynychu dosbarth wyneb yn wyneb. Mae’r canllawiau isod yn rhoi rhestr wirio gam wrth gam o’r holl bethau sydd angen eu gwneud er mwyn cynnal sesiwn effeithiol ar yr un pryd i fyfyrwyr sy’n bresennol yn y dosbarth a’r rhai hynny sy’n ymuno â’r dosbarth drwy MS Teams.
Rhoi gwybod i fyfyrwyr am y posibilrwydd o ymuno â’r sesiwn drwy Teams a darparu canllawiau addas iddynt ar sut i wneud hynny.
Sylwer: Bydd angen gwneud hi’n glir bod y ddarpariaeth ar-lein yn unig ar gyfer myfyrwyr nad ydynt yn gallu mynychu’r sesiwn yn uniongyrchol yn y dosbarth, a bod disgwyl i bob myfyriwr sy’n iach, ac nad yw’n hunanynysu, i fynychu’r sesiynau wyneb yn wyneb. Bydd presenoldeb myfyrwyr yn ystod sesiynau wyneb yn wyneb yn cael ei fonitro’n ofalus.
Adolygu’r canllawiau ystafell ddysgu, a gwylio’r clipiau fideo yn dangos sut mae’r ystafell ddysgu ar-lein yn gweithio:
Suty gallwn sicrhau bod ein myfyrwyr yn ymroi i’r tasgau ar-lein nad ydynt yn fyw?
Mae’r ddamcaniaeth Hunanbenderfynu (SDT – self-determination theory) gan Deci a Ryan (1985, 2002) yn ddamcaniaeth am ysgogiad sydd, ar hyn o bryd, ymhlith y rhai mwyaf cynhwysfawr, a’r rhai a chanddynt y sylfaen empeiraidd gadarnaf. Mae ymchwil wedi dangos bod Damcaniaeth Hunanbenderfynu yn rhagfynegi amrywiaeth o ganlyniadau dysgu, gan gynnwys perfformiad, dyfalbarhad a bodlonrwydd â chyrsiau (Deci a Ryan, 1985). Gellir defnyddio strategaethau a seilir ar y Ddamcaniaeth hon mewn amrywiaeth o sefyllfaoedd addysgol, gan gynnwys llwyfannau dysgu ar-lein (Kuan-Chung a Syh-Jong, 2010). Yn ôl y Ddamcaniaeth, pan fydd anghenion seicolegol sylfaenol myfyrwyr yn cael eu bodloni o ran ymreolaeth, cymhwysedd a pherthnasedd, maent yn fwy tebyg o fewnoli eu symbyliad i ddysgu ac o ymroi i’w hastudiaethau.
Fy enw i yw Ania ac rwy’n un o’r tri Arbenigwr Dysgu Ar-lein sydd wedi ymuno â’r Uned Datblygu Dysgu ac Addysgu.
Efallai bod rhai ohonoch eisoes yn fy adnabod gan y bûm yn gweithio o’r blaen yn yr Adran Gwasanaethau Gwybodaeth fel Swyddog Cefnogi Cyfathrebu, Marchnata ac E-ddysgu. Wedi hynny, bûm yn rhan o’r Grŵp E-ddysgu lle bûm yn darparu cymorth technegol i staff ac yn goruchwylio’r arholiadau ar-lein, gan sicrhau bod popeth yn rhedeg yn llyfn. Gadewais Aberystwyth yn haf 2019 i ddilyn gradd meistr mewn Seicoleg Gadarnhaol Gymhwysol. Yn ystod fy ngradd, bûm hefyd yn gweithio i Undeb Myfyrwyr Prifysgol Anglia Ruskin fel Cydlynydd y Ganolfan Wirfoddolwyr.
Ni chredais erioed y byddwn yn cael cyfle i ailymuno â’r Uned Datblygu Dysgu ac Addysgu. Rwy’n hynod ddiolchgar am y cyfle i gydweithio â thîm mor gefnogol ac i gyfrannu at ymdrechion i ddatblygu rhagor ar y ddarpariaeth addysgu ym Mhrifysgol Aberystwyth, sydd eisoes wedi cyrraedd safon ragorol. Mae ymroddiad a chreadigrwydd staff addysgu Prifysgol Aberystwyth wedi fy ysbrydoli drwy gydol fy nghyfnod ym Mhrifysgol Aberystwyth. Edrychaf ymlaen at ddysgu oddi wrth eich arbenigedd ac i gydweithio â phob un ohonoch i sicrhau bod ein myfyrwyr yn derbyn addysg ar-lein o ansawdd uchel. Gobeithiaf y gallaf dynnu ar ymchwil ym maes Addysg Gadarnhaol er mwyn taflu goleuni diddorol a thrawsnewidiol ar anghenion seicolegol sylfaenol myfyrwyr a’r hyn sy’n eu cymell i ddysgu. Mae’n gwbl amlwg y bydd y flwyddyn nesaf hon un heriol dros ben i fyfyrwyr ac i staff y Brifysgol fel ei gilydd, a gobeithiaf y gallaf ddarparu’r gefnogaeth a’r wybodaeth angenrheidiol er mwyn ichi ddatblygu addysg ar-lein sy’n gynaliadwy ac sy’n gydnaws â’ch dulliau chi a chydag anghenion eich myfyrwyr.
Edrychaf ymlaen at gwrdd â chi.
Mae croeso ichi gysylltu â mi os oes gennych chi unrhyw sylwadau neu gwestiynau: aeu@aber.ac.uk
Mae’r misoedd diweddar wedi dod â chynnydd disgwyliedig am addysgu uchel ei ansawdd ar-lein. Yn y flwyddyn academaidd i ddod, gan y bydd cyfran fawr o’r addysgu yn parhau i gael ei ddarparu ar-lein, bydd tri Arbenigwr Dysgu Ar-lein yn ymuno â’r Uned Gwella Dysgu ac Addysgu. Byddant yn cynorthwyo’r Uned i gynllunio a chyflwyno rhaglen uchelgeisiol o hyfforddiant i holl staff addysgu PA. Nod y rhaglen hon yw gwneud yn siŵr bod modd i holl staff y Brifysgol gyflwyno gweithgareddau dysgu addysgegol-effeithiol, o dan ein hamodau dysgu newydd.
Hoffem roi croeso cynnes i aelodau newydd ein tîm.
Crynodeb Wythnosol o Adnoddau gyda Mary Jacob Darlithydd – Dysgu ac Addysgu
Fel darlithydd ym maes dysgu ac addysgu sy’n gyfrifol am y TUAAU, rwy’n cadw llygad am adnoddau newydd i gynorthwyo ein staff i ddysgu’n effeithiol ar-lein. Mae hyn yn cynnwys gweminarau allanol, pecynnau cymorth, cyhoeddiadau ac adnoddau eraill. Oherwydd bod dysgu gweithredol yn cael blaenoriaeth ar agenda’r Brifysgol, rwy’n hynod o awyddus i rannu canllawiau ar gyfer symud dysgu gweithredol ar-lein.
Rwyf wedi rhestru isod eitemau y sylwais arnynt yn ystod yr wythnos ddiwethaf. Er mwyn eglurder, ein polisi yw dangos y teitlau a’r disgrifiadau yn yr iaith y cyflwynir yr adnoddau ynddi.
Galw staff @PrifAber. Ydych chi’n defnyddio darlithoedd byr neu gwisiau Panopto wrth ddysgu ar-lein? Rydyn ni’n chwilio am enghreifftiau ar gyfer ein modiwl arferion da newydd. E-bostiwch udda@aber.ac.uk os hoffech rannu eich deunydd â ni.
15/7/2020 “Transforming Assessment Webinars – ‘Feedback is useless if no-one can get what it means’ – The effect of technology-mediated peer feedback on uptake and literacy. James Michael Wood (Seoul National University, South Korea); Inclusive assessment design: what can we learn from assessment adjustments?. Joanna Tai, Mary Dracup, Merrin Mccracken, Yasmin Mobayad (Deakin University, Australia); Assessment and digital competences: building capacity with academic staff. Rob Lowne and Suzanne Stone (Dublin City University, Ireland)” http://taw.fi/15jul2020
“Call for papers for Compass: Journal of Learning and Teaching – Compass is an open access, peer-reviewed journal that welcomes research articles, case studies, opinion pieces and reviews relating to learning, teaching, assessment, and the wider student experience within higher education.” https://journals.gre.ac.uk/index.php/compass
Beard, Mary “The end of the university as we know it? – Mary Beard asks if the iconic university lecture might have had its day, in the aftermath of the pandemic” BBC Radio 4 https://www.bbc.co.uk/programmes/m000k2cq
Tan, E., Small, A., & Lewis, P. (2020). Have a question? Just ask it: using an anonymous mobile discussion platform for student engagement and peer interaction to support large group teaching. Research in Learning Technology, 28. https://journal.alt.ac.uk/index.php/rlt/article/view/2323
Ewch i’r dudalen archebu Hyfforddiant Staff i weld pa hyfforddiant a gynigir gan yr Uned Datblygu Dysgu ac Addysgu a staff eraill Prifysgol Aberystwyth.
Gobeithio y bydd y crynodeb wythnosol hwn o adnoddau yn ddefnyddiol ichi. Os oes gennych unrhyw gwestiynau neu awgrymiadau, cysylltwch â’n tîm ar lteu@aber.ac.uk. Efallai hefyd yr hoffech ddilyn fy nghyfrif Twitter, Mary Jacob L&T.
