Mae cynnal arolwg barn neu bleidlais yn y dosbarth yn ffordd wych i sicrhau bod myfyrwyr yn cymryd rhan ac yn cydadweithio’n fwy yn yr ystafell ddosbarth (gweler er enghraifft: Shaw et al, 2015; Boyle a Nicol 2003; Habel a Stubbs, 2014; Stratling, 2015). Fe’i defnyddir yn helaeth mewn addysg bellach ac uwch, ac mae nifer o staff Prifysgol Aberystwyth yn defnyddio arolygon barn yn y dosbarth yn gyson. Yn ogystal â’r setiau llaw Qwizdom sydd ar gael yn offer i’w benthyca mae mwy a mwy yn defnyddio gwasanaethau ar-lein fel Poll Everywhere, Socrative a Mentimeter (ymysg eraill). Mae’r gwasanaethau hyn yn fodd i’r myfyrwyr ddefnyddio’u dyfeisiau eu hunain (megis ffonau symudol, tabledi a gliniaduron) i gymryd rhan mewn arolygon barn, rhoi adborth a gofyn cwestiynau.

Gall y Grŵp E-ddysgu roi ystod eang o wybodaeth a chymorth i unrhyw un sydd â diddordeb mewn defnyddio arolygon barn wrth addysgu. Mae hyn yn amrywio o gyngor ar sut i gynnwys arolygon barn yn llwyddiannus yn eich arferion addysgu, i gymorth ymarferol ar greu a defnyddio arolygon yn y dosbarth.

Ar hyn o bryd, nid yw Prifysgol Aberystwyth yn cynnig dull pleidleisio ar-lein a gefnogir yn ganolog ar gyfer dyfeisiau symudol. Er hynny, mae ystod eang o wasanaethau ar gael, llawer ohonynt â fersiynau di-dâl neu fersiynau prawf. Bwriad y blog hwn yw eich helpu i asesu pa ddull sy’n fwyaf addas i chi a’ch myfyrwyr.

1. Beth hoffech chi ei wneud? Fel ym mhob technoleg ddysg sy’n cael ei rhoi ar waith, y cwestiwn cyntaf y mae angen ichi ei ofyn yw ‘Beth hoffwn i weld y myfyrwyr yn ei wneud?’ Bydd y gwasanaeth a ddewiswch yn dibynnu ar yr ateb. Er enghraifft, os ydych chi am i’ch myfyrwyr gyflwyno cwestiynau, neu roi adborth ysgrifenedig, chwiliwch am wasanaeth sy’n cynnig mwy na chwestiynau amlddewis
2. Faint o fyfyrwyr fydd yn y dosbarth? Mae llawer o’r fersiynau di-dâl neu’r fersiynau cyfyngedig o feddalwedd sy’n codi tâl yn gosod cyfyngiad ar nifer y myfyrwyr sy’n cael eu defnyddio. Edrychwch yn ofalus ar fanylion yr hyn sy’n cael ei gynnwys yn y fersiwn di-dâl.
3. Rydym yn argymell yn gryf hefyd y dylech edrych ar Bolisi Preifatrwydd y gwasanaeth, er mwyn sicrhau eich bod yn gwybod pa ddata personol amdanoch chi a’ch myfyrwyr fydd yn cael ei gasglu (edrychwch ar ein blogiadau ar y mater hwn).

Mae’r Grŵp E-ddysgu wedi llunio rhywfaint o wybodaeth ar rai gwasanaethau a allai fod o fudd ichi.

Pan fyddwch chi wedi penderfynu pa wasanaeth i’w ddefnyddio, dyma gynghorion ar ddefnyddio pleidleisio’n llwyddiannus yn y dosbarth.

1. Meddwl am eich cwestiwn/cwestiynau. Mae llawer o adnoddau ar gael ynghylch llunio cwestiynau da, yn enwedig cwestiynau aml-ddewis. Peidiwch â theimlo bod rhaid ichi ofyn cwestiwn sydd ag ateb cywir neu anghywir. Weithiau gall cwestiwn sy’n ennyn trafodaeth neu sy’n dangos ehangder y safbwyntiau ar bwnc yn fuddiol.
2. Defnyddio arolwg barn i ddechrau trafodaeth. Mae amryw o ffyrdd ichi ddefnyddio arolygon barn a thrafodaethau grŵp gyda’i gilydd – dwy ffordd boblogaidd yw Cyfarwyddyd Cymheiriaid (yn enwedig gwaith Eric Mazur) neu Gyfarwyddyd Dosbarth Cyfan (Dufresne, 1996)
3. Ymarfer. Gofalwch ymarfer cyn y sesiwn fel eich bod yn gyffyrddus ac yn gyfarwydd â defnyddio’r cwestiynau a dangos y canlyniadau. Gallwch wneud hyn o’ch swyddfa drwy ddefnyddio dyfais symudol megis tabled neu ffôn symudol.
4. Neilltuo amser yn y ddarlith. Os ydych yn defnyddio gweithgareddau arolygon barn yn y dosbarth, gofalwch adael digon o amser i’r myfyrwyr gael gafael ar eu dyfeisiau, meddwl am yr atebion ac ymateb. Efallai y bydd angen amser hefyd i gywiro unrhyw gamddealltwriaeth neu esbonio’r atebion.
5. Rhoi gwybod i’ch myfyrwyr ymlaen llaw. Gofalwch fod eich myfyrwyr yn gwybod bod angen dod â’u dyfeisiau a bod y rhain ganddyn nhw yn y dosbarth. Gallwch wneud hyn drwy wneud cyhoeddiad yn Blackboard. Gallwch chi hefyd ddarparu cysylltiadau â Chwestiynau Cyffredin perthnasol megis sut i gysylltu â wifi Prifysgol Aberystwyth (Android: https://faqs.aber.ac.uk/index.php?id=692, Windows: https://faqs.aber.ac.uk/index.php?id=870, iOS: https://faqs.aber.ac.uk/index.php?id=700 )

Mae yna ystod eang o gyfleoedd i ddefnyddio arolygon barn – o gasglu gwybodaeth am faint mae’r myfyrwyr yn ei wybod ar ddechrau modiwl i ddarganfod pa bynciau y mae angen ichi ymdrin â nhw mewn sesiwn adolygu. Gallwch hefyd gasglu barn, cael adborth ar sut mae’r ddarlith yn mynd, neu gasglu cwestiynau dienw. Os ydych chi’n defnyddio arolygon barn wrth addysgu, cysylltwch â ni i sôn mwy – gallen ni hyd yn oed gynnwys eich gwaith ar y blog!

Os ydych chi eisoes wedi darllen Rhan Un o’r gyfres hon, byddwch yn gwybod mor ddefnyddiol yw gwasanaethau pleidleisio ar-lein at ymgysylltu’n uniongyrchol â’r myfyrwyr yn y dosbarth (os nad ydych – cymerwch olwg).

Yn ogystal â dewis offeryn sy’n addas at eich gwaith addysgu a dysgu chi, fe all fod angen hefyd ichi edrych ar Bolisi Preifatrwydd y gwasanaeth sydd o ddiddordeb ichi. Bydd hyn yn eich helpu i ddeall:

• pa ddata personol y mae’r cwmni dan sylw yn ei gasglu amdanoch;
• pa ddata personol y gall fod rhaid i’ch myfyrwyr ei roi;
• gwybodaeth am sut mae’ch cyflwyniadau’n cael eu storio;
• sut a ble mae’ch data’n cael ei gadw.

Mae’r rhan fwyaf o gwmnïau’n sicrhau bod eu Polisi Preifatrwydd yn eithaf hawdd dod o hyd iddo (ar y rhan fwyaf o wefannau roedd dolen ar waelod y tudalen hafan o dan y pennawd Preifatrwydd).

Dyma’n prif gynghorion ni ar ddefnyddio arolygon barn ar-lein:

1. Gwelsom fod Telerau ac Amodau’r rhan fwyaf o wasanaethau yn eithaf byr a hawdd i’w deall – roedd rhai hyd yn oed yn darparu crynodeb byr o’r prif bwyntiau.
2. Gan amlaf, nid yw’n ofynnol i’r myfyrwyr greu cyfrifon neu gofrestru ar gyfer gwasanaeth i gymryd rhan mewn gweithgaredd pleidleisio. Mae hyn yn golygu mai’r unig wybodaeth sy’n cael ei chasglu am y mwyafrif o’r myfyrwyr yw manylion y porwr neu’r ddyfais etc a ddefnyddiwyd i gysylltu â’r bleidlais. A fydd hyn ddim yn cael ei gysylltu â’u henw na’u cyfeiriad ebost.
3. Ym mhob achos, mae angen i’r staff gofrestru gyda gwasanaeth er mwyn cael creu arolygon a’u dangos. Yn y mwyafrif o’r gwasanaethau, gallwch naill ai creu enw defnyddiwr a chyfrinair, neu gysylltu â chyfrif sydd eisoes ar gael (megis Google neu Facebook).
   1. Os byddwch yn creu’ch cyfrif eich hun, peidiwch â defnyddio’ch cyfrinair Prifysgol Aberystwyth fel cyfrinair i’r gwasanaeth pleidleisio. Dilynwch ein cynghorion i greu cyfrinair cryf ar wahân (https://faqs.aber.ac.uk/index.php?id=25)
   2. Os ydych yn defnyddio cyfrif sy’n bodoli eisoes, cofiwch y gall y data gael ei rannu rhwng y ddau wasanaeth. Bydd eich cyfrif Facebook neu Google yn cynnwys llawer o wybodaeth amdanoch, sef gwybodaeth na fyddwch am iddi gael ei rhannu o bosibl. Efallai yr hoffech edrych ar osodiadau’r cysylltiad er mwyn sicrhau eich bod yn fodlon ar lefel y data fydd yn cael ei rannu.
4. Edrychwch ar yr hawliau sydd gennych ar eich arolygon. Mae rhai gwasanaethau’n caniatáu i ddefnyddwyr eraill bori a rhannu cyflwyniadau, felly efallai yr hoffech ystyried pa mor weledol yw eich cyflwyniadau.
5. Ystyriwch pa drydydd partïon y bydd eich data’n cael ei rannu gyda nhw. Rydym yn argymell yn gryf eich bod yn dewis gwasanaeth lle mae’r data naill ai yn seiliedig yn yr UE, neu lle mae’r cwmni yn defnyddio safon Tarian Ddiogelwch yr UE-Unol Daleithiau. A gwiriwch eich dewisiadau – hoffech chi optio allan o restrau postio, hysbysebion etc?

Ar hyn o bryd, does gan Brifysgol Aberystwyth ddim trwydded safle ar gyfer gwasanaeth arolygon barn ar-lein. Felly, pan fyddwch yn cofrestru ar gyfer un o’r gwasanaethau hyn byddwch yn cofrestru fel unigolyn, ac nid fel cynrychiolydd i Brifysgol Aberystwyth neu ar ei rhan.