Dydd Miwsig Cymru

Heddiw, 7 Chwefror, yw Dydd Miwsig Cymru – diwrnod sy’n dathlu pob math o gerddoriaeth Gymraeg. P’un a ydych yn mwynhau cerddoriaeth indi, roc, pync, ffync, gwerin, electronica, hip hop neu unrhyw beth arall, mae cerddoriaeth anhygoel yn cael ei chyfansoddi yn y Gymraeg i chi ei darganfod. Darganfyddwch fwy am y diwrnod hwn gyda dolenni i restrau chwarae Spotify

Mae ein llyfrgellwyr wedi curadu rhestr chwarae Box of Broadcasts o rai o’u hoff raglenni dogfen a pherfformiadau i’ch rhoi ar y trywydd iawn gyda cherddoriaeth Gymraeg.

https://learningonscreen.ac.uk/ondemand/playlists/194552

Cliciwch ar y llun neu’r ddolen uchod i weld y rhestr chwarae

DA a’r Llyfrgell. Wythnos pump: Defnyddio DA i Ddatblygu Chwiliadau Allweddair Clyfar.

Yma yn y llyfrgell, rydym yn gefnogwyr mawr o Primo, catalog y llyfrgell. Gyda Primo, mae modd dod o hyd i’r llyfrau ar ein silffoedd, ond hefyd gallwch gael mynediad at filiynau o adnoddau digidol, pob un yn barod ar flaenau eich bysedd.

Ond gyda chymaint o adnoddau ar gael i chi, weithiau gall chwilio catalog y llyfrgell deimlo’n rhwystredig. Os ydych chi’n defnyddio chwiliad rhy eang (e.e. “hanes”) yna cewch eich llethu gan ganlyniadau. Term chwilio rhy benodol (“pensaernïaeth neo-Gothig yng nghefn gwlad Chile”) a chewch chi ddim byd!

Felly, beth allwch chi ei wneud? Ein cyngor fel llyfrgellwyr pwnc yw dechrau drwy adeiladu geirfa o allweddeiriau. Bydd cael cyfres glir o eiriau allweddol yn targedu eich chwiliadau, gan eich helpu i ganolbwyntio ar yr adnoddau mwyaf perthnasol a defnyddiol. Mae’n gam syml a all wneud gwahaniaeth enfawr yn eich taith ymchwil!

Sut y gall DA eich helpu i adeiladu geirfa chwilio?

Gall offer DA fel ChatGPT awgrymu allweddeiriau craffach, cyfystyron, a chysyniadau cysylltiedig i wneud eich chwiliadau yn fwy effeithiol. Edrychwn ar rai enghreifftiau

  1. Dewisiadau amgen mwy deallus i dermau eang.

[Anogwr] Awgrymwch rai allweddeiriau amgen ar gyfer “Newid yn yr Hinsawdd”

Efallai y bydd y DA yn ymateb gyda:

  • Cynhesu byd-eang.
  • Argyfwng yr hinsawdd.
  • Effaith tŷ gwydr.
  • Ymchwilio i Achosion

Eisiau ymchwilio i’r hyn sy’n gyrru newid hinsawdd? Rhowch gynnig ar:

[Anogwr] Rhowch restr o eiriau allweddol i mi ar gyfer rhai o brif achosion newid yn yr hinsawdd.

Yr ymateb:

  • Allyriadau carbon deuocsid.
  • Tanwydd ffosil.
  • Llygredd diwydiannol.
  • Datgoedwigo.
  • Allyriadau methan.
  • Ymchwilio i Effeithiau

Ydych chi eisiau canolbwyntio ar sut mae newid yn yr hinsawdd yn effeithio ar y blaned? Defnyddiwch: 

[Anogwr] Awgrymwch rai allweddeiriau ar gyfer prif effeithiau Newid yn yr Hinsawdd.

Ymateb:

  • Cynnydd yn lefel y môr.
  • Capiau iâ pegynol yn toddi.
  • Digwyddiadau tywydd eithafol.
  • Colli Bioamrywiaeth.
  • Asideiddio’r cefnforoedd.

4. Chwilio am Ddatrysiadau

Ar gyfer strategaethau lliniaru, rhowch gynnig ar:

[Anogwr] Awgrymwch rai allweddeiriau ar gyfer sut y gellir lliniaru Newid yn yr Hinsawdd.

Ymateb

  • Ynni Adnewyddadwy.
  • Dal a storio carbon.
  • Polisïau Newid Hinsawdd.
  • Technoleg werdd.
  • Datblygu cynaliadwy’.

Dod â’r Cwbl Ynghyd

Yn olaf, cyfunwch y syniadau hyn ar gyfer chwiliad mwy cymhleth. Er enghraifft: 

{Anogwr] Awgrymwch gyfres o chwiliadau allweddair i ddod o hyd i adnoddau ar effeithiau allyriadau methan ar golli bioamrywiaeth a’r hyn y gellir ei wneud i liniaru’r effeithiau hynny.

Efallai y bydd y DA yn eich helpu i greu chwiliad sy’n edrych fel hyn:

  • Allyriadau methan a bioamrywiaeth.
  • Effaith methan ar ecosystemau’r Arctig.
  • Technolegau lliniaru methan mewn rhanbarthau rhew parhaol.

Trwy ddefnyddio DA i adeiladu geirfa o allweddeiriau wedi’i thargedu, byddwch yn treulio llai o amser yn chwilio a mwy o amser yn darganfod yr adnoddau sydd eu hangen arnoch.

[Crëwyd yr ymatebion a restrir uchod gyda ChatGPT].

Amddiffyn eich ymchwil: osgoi sgamiau cyhoeddi 

Mae herwgipio cyfnodolion a safleoedd cyfnodolion twyllodrus yn mynd yn broblem gynyddol i awduron cyfnodolion, cyhoeddwyr a darllenwyr. Nod sgamiau cyhoeddi yw manteisio ar ymchwilwyr, gan addo cyhoeddi’n gyflym ond yn codi ffioedd cyhoeddi gormodol. Yn aml, mae’r safleoedd yn gopi unfath o gyfnodolyn cydnabyddedig, wedi’u gosod i gael ffioedd oddi wrth awduron nad ydynt yn amau bod dim byd o’i le. 

Mae cyhoeddwyr yn dod yn fwyfwy ymwybodol o’r broblem ac wedi cymryd camau i fynd i’r afael â’r duedd newydd hon. Erbyn 2023 roedd gan Scopus, sef cronfa ddata academaidd, 67 o gyfnodolion wedi’u herwgipio ar y gronfa ddata (Challenges posed by hijacked journals in Scopus – Abalkina – 2,024 – Journal of the Association for Information Science and Technology – Wiley Online Library ). Er mwyn helpu i leddfu’r broblem hon, tynnodd Scopus y dolenni URL i hafanau’r holl gyfnodolion y mae’n eu mynegeio, er bod y broblem yn parhau o hyd (Retractaction Watch, 2023 Elsevier’s Scopus deletes journal links following revelations of hijacked indexed journals – Retraction Watch

Nid yw llawer o awduron a darllenwyr yn ymwybodol o’r arfer hwn ac efallai y bydd yr adnoddau isod yn ddefnyddiol yn hyn o beth. 

Cloriannu cyfnodolion: 

 
Cefnogaeth gan eich llyfrgell: 

  • Edrychwch ar ganllaw’r llyfrgell ar gyfer Ymchwilwyr 

 
Cysylltwch â ni: llyfrgellwyr@aber.ac.uk  

Mae Jisc Historical Texts wedi dod i ben  

Nid yw Jisc bellach yn darparu Jisc Historical Texts. I wneud yn iawn am golli’r gwasanaeth hwn:

Mae Early Modern Books yn cwmpasu deunydd o Ynysoedd Prydain ac Ewrop am y cyfnod 1450-1700. Mae chwiliad integredig ar draws Llyfrau Saesneg Cynnar Ar-lein a Llyfrau Ewropeaidd Cynnar yn caniatáu i ysgolheigion weld deunyddiau o dros 225 o lyfrgelloedd ffynhonnell ledled y byd. Mae cynnwys EEBO yn defnyddio catalogau teitl byr awdurdodol y cyfnod ac yn cynnwys llawer o drawsgrifiadau testun a grëwyd yn arbennig ar gyfer y cynnyrch. Mae cynnwys o Ewrop yn cwmpasu’r Casgliadau Llyfrau Ewropeaidd Cynnar wedi’u curadu o 4 llyfrgell genedlaethol a Llyfrgell Wellcome Llundain.

Mae Eighteenth Century Collections Online (ECCO) yn llyfrgell helaeth o’r ddeunawfed ganrif ar eich bwrdd gwaith—casgliad testun-chwiliadwy llawn o lyfrau, pamffledi ac argrafflenni ym mhob pwnc a argraffwyd rhwng 1701 a 1800. Ar hyn o bryd mae’n cynnwys dros 180,000 o deitlau sy’n dod i gyfanswm o dros 32 miliwn o dudalennau y gellir eu chwilio’n llawn.

Gellir cael gafael ar deitlau sydd yn yr archif Jisc Journal Archive trwy ddarparwyr eraill yn Primo, catalog y Llyfrgell.

Cofiwch gysylltu â llyfrgellwyr@aber.ac.uk neu eich llyfrgellydd pwnc os oes gennych unrhyw gwestiynau.