Tag: Deallusrwydd Artiffisial

Pam na ddylech chi adael i DA greu eich llyfryddiaeth i chi

WordPress User [sif4] Cymorth a chyngor, Dysgu, Sgiliau Gwybodaeth

Clywch, rydw i wedi bod yn y sefyllfa hon.  Mae’n 2 o’r gloch y bore ac mae gennych aseiniad i’w gyflwyno yn ddiweddarach y diwrnod hwnnw.  Mae’ch rhestr gyfeirnodi yn edrych braidd yn denau, ac mae’n gallu bod yn amhosib gwrthsefyll y demtasiwn i ofyn i offeryn DA gael gafael ar ambell ddyfyniad i chi.  O ganlyniad i ofyn un cwestiwn mae gennych restr daclus o erthyglau o gyfnodolion a llyfrau.  Perffaith, yn dydy?  Wel… nid bob amser.

Dyma’r anfantais (ac mae yna anfantais bob amser!):  mae offer DA yn wych am gynhyrchu cyfeirnodau sy’n gallu argyhoeddi.  Mae’r teitlau’n swnio’n gredadwy, mae enwau’r awduron yn gyfarwydd, ac mae’r cyfnodolion yn edrych yn ddilys.  Ond weithiau mae golwg rhywbeth yn gallu bod yn dwyllodrus, ac nid oes gan y cyfeiriadau unrhyw gysylltiad â realiti.  Dyma beth mae pobl yn ei olygu pan maen nhw’n siarad am Rithwelediadau DA.  Mae’r offeryn yn dyfeisio ffynhonnell sy’n edrych yn berffaith gredadwy ond nad yw’n bodoli mewn gwirionedd.

Pam mae hyn yn bwysig?

  • Y rheswm pwysicaf yw: na ddylech roi unrhyw beth yn eich llyfryddiaeth nad ydych wedi’i ddarllen mewn gwirionedd.  Nid rhestr o bethau sydd o bosib yn cefnogi eich dadl yn unig yw llyfryddiaeth; mae’n gofnod o’r ffynonellau rydych chi wedi ymwneud â nhw mewn gwirionedd.  Os nad ydych chi wedi darllen y llyfr, yr erthygl neu’r papur, dydy hi ddim yn bosib i chi wybod mewn gwirionedd a yw’n dweud yr hyn rydych chi’n meddwl ei fod yn ei ddweud, neu a yw’n cyd-fynd â’ch dadl o gwbl.   
  • Mae rhoi dyfyniad ffug yn eich gwaith yn tanseilio hygrededd eich holl aseiniad.
  • Gall eich darlithwyr a’ch tiwtoriaid wirio eich cyfeirnodau (a byddant yn gwneud hynny yn aml).   Os na allant ddod o hyd iddyn nhw, mae’n broblem.
  • Nid rhoi tic mewn bocs yn unig yw cyfeirnodi da, dyma sut rydych chi’n dangos eich bod wedi darllen y deunydd ac yn gallu cefnogi eich syniadau.  Mae hefyd yn ymwneud â rhoi cydnabyddiaeth briodol ac ymuno â’r sgwrs ysgolheigaidd.
  • Mae prifysgolion yn cymryd cyfeirnodi o ddifrif: gallant dynnu sylw at gamddefnyddio neu ddyfeisio ffynonellau a’u nodi fel arfer academaidd gwael neu hyd yn oed yn ymddygiad academaidd annerbyniol, gan effeithio o ddifrif ar eich marciau.

Felly, beth ddylech chi ei wneud?

  • Gwirio, gwirio, gwirio!  Os yw DA yn rhoi cyfeirnod i chi, gwiriwch ef bob amser ar sail ffynhonnell ddibynadwy – yn y catalog llyfrgell, Google Scholar, neu gronfa ddata pwnc.
  • Gofynnwch i’ch llyfrgellydd. Dyna pam rydyn ni yma.  Gallwn eich helpu i ddod o hyd i ffynonellau dilys y gallwch eu dyfynnu, gallwn ddangos i chi sut i chwilio cronfeydd data yn effeithiol, a’ch tywys trwy’r dulliau cyfeirio priodol fel nad oes rhaid i chi ymgodymu â fformatio am 2 o’r gloch y bore.

Mae gan DA lawer o ddefnyddiau, ond nid yw’n ddi-ffael, ac yn bendant nid yw’n disodli meddwl beirniadol (neu chwiliad llyfrgell da). 

Felly, y tro nesaf y byddwch chi’n cael eich temtio i gynnwys y dyfyniadau hynny a gynhyrchir gan DA a’u rhoi yn syth yn eich llyfryddiaeth, arhoswch, gwiriwch ddwywaith, ac os oes angen help arnoch, trowch at eich llyfrgellydd, ond os 2 o’r gloch y bore yw hi, mae’n debyg mai’r catalog llyfrgell yw eich dewis gorau!

Cewch ragor o fanylion yma:

Defnyddioldeb generaduron cyfeirnodi… a gair o rybudd

WordPress User [nrb] Cyfeirnodi, Cymorth a chyngor, Sgiliau Gwybodaeth Leave a comment

Mae generaduron cyfeirnodi fel MyBib a Scribbr wedi dod yn offerynnau poblogaidd i fyfyrwyr sy’n ceisio dod i ben â chymhlethdodau ysgrifennu academaidd. Mae’r offerynnau’n symleiddio’r broses o fformatio dyfyniadau a llyfryddiaeth, sy’n golygu bod modd arbed rhywfaint o amser gwerthfawr! Fodd bynnag, er eu bod yn bwynt cychwyn da i gynhyrchu cyfeirnod yn gyflym, mae’n bwysig eich bod yn eu defnyddio’n gyfrifol ac yn ofalus.

Cryfderau MyBib a Scribbr

  1. Hawdd i’w Defnyddio: Mae MyBib a Scribbr yn hawdd i’w defnyddio, ac yn cynnig rhyngwynebau greddfol sy’n gadael i chi roi manylion yr adnoddau i mewn yn gyflym a chynhyrchu dyfyniadau mewn arddulliau cyfeirnodi fel APA, MLA, Harvard a llawer mwy.
  2. Nodweddion allweddol:
    • Creu cyfeirnodau ar gyfer amrywiaeth o adnoddau, gan gynnwys llyfrau, e-lyfrau, erthyglau cyfnodolion, gwefannau a mwy!
    • Mae MyBib yn integreiddio’n esmwyth â phlatfformau fel Word, gan sicrhau llif gwaith llyfn wrth ddrafftio dogfennau.
    • Mae Scribbr yn cynnig nodweddion fel cadw copïau wrth gefn yn ddiogel ac anodiadau i wella trefnusrwydd a diogelu eich gwaith.
  3. Ar gael am ddim: Mae’r ddau offeryn ar gael i’w defnyddio yn rhad ac am ddim, sy’n golygu eu bod ar gael i fyfyrwyr ar draws gwahanol lefelau academaidd. Gallwch eu defnyddio heb gyfrif neu gallwch gofrestru ar gyfer cyfrif am ddim i ddatgloi mwy o nodweddion.

Cyfyngiadau i’w hystyried

Er bod yr offerynnau’n ddefnyddiol, nid ydynt yn berffaith. Dylech fod yn ymwybodol o’r cyfyngiadau canlynol:

  1. Problemau Cywirdeb:
    • Gall generaduron dyfyniadau weithiau gamddehongli ffynonellau anghyffredin neu gymhleth, gan arwain at wallau fformatio.
    • Gall offer awtomataidd gael trafferth gyda chyfeirnodau ansafonol fel setiau data neu destunau iaith dramor.
    • Camgymeriadau cyffredin gan yr offer hwn yw priflythrennu, atalnodi, bylchau, fformatio a hyd yn oed gwybodaeth neu leoli anghywir.
  2. Risgiau Gor-ddibyniaeth:
    • Gall ymddiried yn yr offer yn ddall heb sicrhau bod yr allbwn yn gywir arwain at ddyfyniadau anghywir sy’n peryglu arfer academaidd da. Peidiwch â chopïo a gludo’r cyfeiriad yn uniongyrchol i’ch aseiniad o MyBib neu Scribbr heb wirio (a gwirio eto!) ei fod yn gywir.
    • Gall camgymeriadau mewn dyfyniadau arwain at raddau is a/neu hyd yn oed gyhuddiadau o lên-ladrad.

Arferion Gorau ar gyfer Defnydd Cyfrifol

Er mwyn defnyddio generaduron dyfyniadau yn effeithiol a lleihau peryglon, dylech ddilyn y canllawiau hyn:

  1. Gwirio Pob Dyfyniad: Cofiwch bob amser bod rhaid gwirio’r cyfeirnodau a gynhyrchir yn erbyn canllawiau arddull swyddogol a’ch canllawiau adrannol i sicrhau cywirdeb ac i sicrhau na fyddwch chi’n colli marciau am eich cyfeirnodi.
    • Sicrhewch eich bod yn dilyn arddull cyfeirnodi eich adran – gweler llawlyfr yr adran a’r modiwl.
    • Gwiriwch y cyfeirnod a gynhyrchir yn erbyn yr enghreifftiau a roddir yn Ymwybyddiaeth ynglŷn â Chyfeirnodi a Llên-ladrad LibGuide. Mae Tab 8 y LibGuide yn cynnwys enghreifftiau o ddulliau cyfeirnodi adrannol – dewch o hyd i’ch adran a gwnewch yn siŵr bod y cyfeirnod ar gyfer y ffynhonnell a ddefnyddir (e.e. llyfr, e-lyfr, erthygl, gwefan ac ati) wedi’i ysgrifennu yn y fformat a’r drefn gywir.
    • Gofynnwch am arweiniad gan eich  Llyfrgellydd Pwnc. Maent yn cynnig ymgynghoriadau unigol ac yn arbenigwyr yn yr arddulliau cyfeirnodi penodol a ddefnyddir yn eich meysydd astudio.
  2. Deall rheolau cyfeirnodi: Ymgyfarwyddwch ag egwyddorion cyfeirnodi academaidd er mwyn sylwi ar wallau a gwneud y cywiriadau angenrheidiol – mae’r generaduron cyfeirnodi yn ddefnyddiol, ond nid ydynt yn disodli sgiliau a phwysigrwydd gwybod sut i gyfeirnodi’n gywir.
  3. Defnyddio fel Man Cychwyn: Dylid edrych ar offer fel MyBib a Scribbr fel cymhorthion cychwynnol yn hytrach nag atebion cyflawn. Maent yn symleiddio’r broses ond nid ydynt yn disodli meddwl beirniadol na sylw i fanylion.
  4. Croeswirio Ffynonellau: Ar gyfer ffynonellau cymhleth neu anghyffredin, cyfeiriwch at adnoddau ychwanegol neu gofynnwch am arweiniad gan eich Llyfrgellydd Pwnc.
  5. Osgoi Gor-ddibyniaeth: Gwnewch yn siŵr bod gennych chi gydbwysedd da rhwng awtomatiaeth yr offer yma a’ch ymdrech chi eich hun – mae’n bwysig bod eich gwaith academaidd dan eich rheolaeth chi a’ch bod yn dysgu’r sgil o gyfeirnodi eich hun.

Ydy, mae MyBib a Scribbr yn offerynnau gwerthfawr ar gyfer symleiddio rheoli dyfyniadau ar gyfer ysgrifennu academaidd. Mae’r ffaith eu bod yn rhwydd i’w defnyddio ac yn hygyrch yn eu gwneud yn fan cychwyn delfrydol ar gyfer gweithio ar aseiniadau. Fodd bynnag, gair neu ddau o rybudd. Nid ydynt yn ddi-wall, yn ddi-feth nac yn gwbl ddibynadwy – mae’n hanfodol eich bod yn gwirio ac yn gwneud yn siŵr eich bod yn sicr bod yr hyn sy’n cael ei gynhyrchu yn gywir. Ni ddylid defnyddio’r offer yma yn lle dealltwriaeth gynhwysfawr o reolau arddull dyfynnu a chyfeirnodi. Mae defnydd cyfrifol o’r offer yn sicrhau ein bod yn cynnal arferion academaidd da wrth elwa ar eu cyfleustra.

DA a’r Llyfrgell. Wythnos 7: Moeseg Defnyddio DA Cynhyrchiol (Rhan Dau)

WordPress User [sif4] Addysgu, Cymorth a chyngor, Sgiliau Gwybodaeth, Ymchwil Leave a comment

Bod yn dryloyw ynghylch eich defnydd o DA

Cyn i ni ddechrau arni’n iawn, gadewch imi ailadrodd ei bod hi’n rhaid i chi bob amser ddilyn unrhyw ganllawiau prifysgol ac adrannol ar ddefnyddio offer DA mewn gwaith a asesir.

Yn ein neges ddiwethaf ar foeseg defnyddio DA cynhyrchiol, fe wnaethon ni ddechrau edrych ar bwysigrwydd deall y cyfrifoldebau sy’n dod gyda defnyddio’r offer hyn. Y neges allweddol yn y postiad hwnnw oedd yr angen i ymgyfarwyddo â chanllawiau Prifysgol Aberystwyth ar ddefnydd DA.

Yr wythnos hon, rydym yn trafod pwnc pwysig arall: bod yn dryloyw ynghylch eich defnydd o offer DA mewn gwaith a asesir.

Wrth i DA cynhyrchiol ddod ar gael yn ehangach, mae prifysgolion yn pwysleisio pwysigrwydd uniondeb academaidd a datgeliad clir wrth ddefnyddio’r technolegau hyn.

Gall defnyddio DA fod yn gymorth gwerthfawr wrth ymchwilio, trafod syniadau a drafftio, ond mae’n hanfodol bod yn dryloyw ynglŷn â sut a ble rydych chi wedi’i ddefnyddio.

Mae bod yn agored am eich defnydd o offer DA yn hanfodol ar gyfer cynnal uniondeb academaidd. Mae tryloywder yn dangos eich ymrwymiad i onestrwydd ac arferion astudio moesegol.

Pwyntiau allweddol: Pam mae tryloywder yn bwysig:

  • Mae’n dangos eich gonestrwydd academaidd.
  • Mae’n adlewyrchu eich ymrwymiad i arferion astudio moesegol.
  • Mae’n tynnu sylw at eich sgiliau meddwl beirniadol.
  • Mae’n atgyfnerthu eich atebolrwydd proffesiynol.

Sut i gydnabod defnydd o DA:

Gofynnwch i’ch adrannau academaidd a chydlynwyr y modiwlau am gyngor ynghylch sut y dylech gydnabod cynnyrch DA. Gallai’r rhain gynnwys:

  • Datganiadau ar y defnydd o offer DA 
  • Cyngor ar arferion cyfeirio a chyfeirnodi cywir ar gyfer cynnyrch DA.

Gallwch ddod o hyd i gymorth a chefnogaeth ychwanegol ar ddefnyddio DA yma: Deallusrwydd Artiffisial  : Gwasanaethau Gwybodaeth , Prifysgol Aberystwyth

DA a’r Llyfrgell. Wythnos Chwech: Moeseg Defnyddio DA Cynhyrchiol (Rhan Un)

WordPress User [sif4] Cymorth a chyngor, Dysgu, Sgiliau Gwybodaeth, Ymchwil Leave a comment

Pan ddechreuais ysgrifennu am foeseg defnyddio DA cynhyrchiol, roeddwn i’n meddwl mai dim ond un blogbost fyddwn i’n ei ysgrifennu. Ond po ddyfnaf yr oeddwn yn ei gloddio, y mwyaf oedd i’w ystyried. Felly, yn hytrach nag un neges, mae’r pwnc hwn wedi troi’n gyfres ynddi’i hun (meddyliwch House of the Dragon i Game of Thrones!).

Dros yr wythnosau diwethaf, rydym wedi ystyried sut mae offer DA cynhyrchiol fel ChatGPT a Perplexity yn trawsnewid sut mae defnyddwyr yn rhyngweithio ag adnoddau llyfrgell. Ond gyda’r datblygiadau hyn daw ystyriaethau moesegol pwysig.

Y cam cyntaf, a’r pwysicaf o bosibl, wrth ddefnyddio DA cynhyrchiol yn gyfrifol yw deall polisïau DA eich prifysgol. Mae ymgyfarwyddo â’r canllawiau yn sicrhau eich bod yn aros yn academaidd onest ac yn eich galluogi i wneud penderfyniadau gwybodus am ddefnydd o DA.

Dyma rai pethau i’w cofio:

Canllawiau ledled y Brifysgol

  • Edrychwch ar bolisïau swyddogol y brifysgol ar ddefnyddio DA mewn gwaith academaidd.
  • Gwiriwch am reolau penodol ynghylch DA mewn aseiniadau, arholiadau neu brosiectau ymchwil.

Cyngor Adrannol

  • Edrychwch am unrhyw ganllawiau sy’n gysylltiedig â DA a ddarperir gan eich adran academaidd.
  • Rhowch sylw i gyfarwyddiadau neu ddiweddariadau gan eich tiwtoriaid modiwl am ddefnyddio DA.

Rheolau modiwl-benodol

  • Efallai y bydd gan rai modiwlau reolau unigryw ynghylch defnyddio offer DA.
  • Edrychwch ar lawlyfr eich modiwl neu gofynnwch i gydlynydd eich modiwl os nad ydych yn siŵr beth a ganiateir.

Canlyniadau Camddefnyddio

  • Gallai camddefnyddio DA neu fethu â chydnabod ei rôl gael ei ystyried yn gamymddwyn academaidd.
  • Byddwch yn ymwybodol o’r canlyniadau posibl, fel:
    • Methu aseiniadau.
    • Camau disgyblu.
    • Niwed i’ch enw da academaidd.

Trwy ddeall y polisïau hyn, gallwch ddefnyddio DA yn gyfrifol a chwrdd â disgwyliadau’r brifysgol tra’n cynnal uniondeb academaidd.