Mis: Medi 2024

DA a’r Llyfrgell – Wythnos Un. Ein Canllaw a’n Cyfres Blogbost Newydd

WordPress User [abc27] Cymorth a chyngor, Dysgu, Sgiliau Gwybodaeth Leave a comment

Mae’r tîm o Lyfrgellwyr Pwnc wedi bod yn gweithio’n galed dros yr “haf” (os gallwn ni ei alw’n haf gyda’r holl law!) i ddod â Chanllaw diweddaredig i chi sy’n amlinellu sut y gallwch ddefnyddio DA i fanteisio i’r eithaf ar adnoddau’r llyfrgell.

Sgrinlun o’r Canllaw DA a’r Llyfrgell newydd

Mae’r Canllaw yn cynnig cyngor ar:

  • Sut y gallwch ddefnyddio DA.
  • Rhai o’r offer DA a allai fod yn ddefnyddiol i chi.
  • Manteision defnyddio DA dros beiriannau chwilio traddodiadol.
  • Defnydd priodol a moesegol o offer DA.
  • Adeiladu anogwyr yn effeithiol.
  • Rhai o’r risgiau posibl o ddefnyddio DA (gan gynnwys materion sy’n ymwneud â thorri hawlfraint, rhagfarn a diogelu data).
  • Effaith DA ar uniondeb academaidd

Gellir gweld Dolenni i’r Canllaw yma:

Fel cydymaith i’r Canllaw, rydym yn mynd i gynnig cyfres o bostiadau blog a fydd yn edrych ar y cyngor a roddir yn y canllaw yn fanylach ac yn cynnig rhai awgrymiadau ymarferol ar gyfer defnyddio DA.

Dyma gipolwg o’r hyn y gallwch ei ddisgwyl yn ystod yr wythnosau nesaf:

  • Adolygiadau o offer DA.
  • Cyngor ymarferol ar adeiladu anogwyr effeithiol.
  • Datblygu chwiliadau allweddair clyfar.
  • Darganfod adnoddau sy’n gysylltiedig â’ch maes astudio.
  • Gwerthuso allbynnau DA trwy gymhwyso’r prawf CCAPP.
  • Risgiau defnyddio DA.

Gobeithiwn y bydd y Canllaw a’r gyfres o bostiadau blog yn ddefnyddiol. Mae’n bwysig pwysleisio serch hynny ei bod hi’n rhaid i chi ddilyn y canllawiau ar ddefnyddio DA a gyhoeddir gan eich adran (lle bônt ar gael).

Dewch i nabod eich llyfrgellwyr

WordPress User [abc27] Cymorth a chyngor Leave a comment

Mae Llyfrgellwyr Pwnc yn darparu hyfforddiant ar sgiliau gwybodaeth ac yn cynnig cymorth a chyngor ar ddefnyddio’r llyfrgelloedd, dod o hyd i adnoddau ar gyfer eich aseiniadau a chyfeirnodi. Maen nhw hefyd yn edrych ar ôl eich rhestrau darllen a’ch canllawiau pwnc. 

7 Llyfrgellydd Pwnc sy’n gweithio i Lyfrgelloedd Prifysgol Aberystwyth, pob un a’i faes arbenigedd. 

Mae croeso mawr ichi drefnu cyfarfod MS Teams gyda’ch Llyfrgellydd Pwnc os oes gennych unrhyw gwestiynau am ddefnyddio’r Llyfrgell neu os hoffech gyngor – cewch wneud hyn ar-lein yma, neu drwy e-bost. Anfonnwch neges atyn nhw i ddweud helo!

Simone Anthony – sia1@aber.ac.uk

Simone yw ein Llyfrgellydd Pwnc newydd sbon ar gyfer Addysg Gofal Iechyd.

Pan oeddwn i’n bedair ar ddeg oed, gwirfoddolais yn fy llyfrgell leol i gael profiad gwaith. Mwynheais dreulio oriau yn didoli’r cardiau llyfrgell cardbord i’r drôr derw hardd yn nhrefn yr wyddor. Mi wnaeth yr awydd i deithio yn ddiweddarach fy arwain i ddilyn gyrfa ym myd dawns. Dychwelais i fyd llyfrgelloedd trwy raddio gyda gradd Addysg ac Astudiaethau Gwybodaeth a Llyfrgell, yn dri deg tri oed, ar ôl astudio’n rhan-amser o amgylch swydd amser-llawn fel hyfforddwr dawns yng Nghanolfan y Celfyddydau, Aberystwyth.

Rwyf wedi cael fy nghyflogi yn Llyfrgell Hugh Owen ers 2017, ac mae’n anrhydedd o’r mwyaf mai fi yw llyfrgellydd pwnc cyntaf Aberystwyth ar gyfer Gofal Iechyd.

Joy Cadwallader – jrc@aber.ac.uk

Llyfrgellydd Pwnc ar gyfer Astudiaethau Theatr, Ffilm a Theledu, Ieithoedd Modern a Saesneg ac Ysgrifennu Creadigol yw Joy.

Roeddwn yn llyfrgellydd ysgol ac ro’n i’n gweithio yn llyfrgell gyhoeddus Aberystwyth yn yr 1980au fel rhan o gynllun creu swyddi. Ers hynny rwyf wedi cael rolau yn y Brifysgol fel gweithredwr cyfrifiaduron ac ymgynghorydd desg gymorth TG cyn dod yn llyfrgellydd pwnc. Yn fy amser hamdden, rwyf wrth fy modd yn ymweld â phrosiectau bywyd gwyllt lleol, gwrando ar e-lyfrau llafar, cadw’n heini a gwylio beicio ffordd proffesiynol ar y teledu.

Simon French sif4 Simon French – sif4@aber.ac.uk

Cyfrifiadureg, Daearyddiaeth a Gwyddorau Daear, Gwleidyddiaeth Ryngwladol, Mathemateg a Ffiseg yw meysydd arbenigedd Simon.

Yn blentyn, roeddwn i’n ddarllenydd ac yn gasglwr llyfrau brwd. Fel oedolyn, bues i’n gweithio am lawer o flynyddoedd anhapus yn y fasnach lyfrau ail-law a phrin cyn dod yn llyfrgellydd yma ym Mhrifysgol Aberystwyth. Gallai hyn oll eich arwain i feddwl fy mod yn dipyn o ferlod un tric, ond hoffwn ei gwneud yn gwbl glir fy mod yn mwynhau pethau ar wahân i lyfrau, fel… yym…

Anita Saycell aiv Anita Saycell – aiv@aber.ac.uk

Edrycha Anita ar ôl Busnes, Gwyddor Chwaraeon ac Ymarfer Corff ac Astudiaethau Gwybodaeth.

Dechreuais wirfoddoli mewn llyfrgelloedd yn 14 oed, yna cefais fy swydd llyfrgell â thâl gyntaf yn 16 oed yn gweithio ar ddyddiau Sadwrn – a dyna fy rhoi i ar ben ffordd.  Pan nad ydw i allan yn beicio ar fryniau tonnog Ceredigion, rwy’n mwynhau addysgu a helpu pobl, felly cysylltwch ag unrhyw gwestiwn waeth pa mor fawr neu fach! 

Non Jones nrb Non Jones – nrb@aber.ac.uk

YGFA: Ysgol Gwyddor Filfeddygol Aberystwyth, Gwyddorau Bywyd, a Dysgu Gydol Oes yw meysydd pwnc Non.  

Ers i mi gael profiad gwaith yn fy llyfrgell gyhoeddus leol yma yn Aberystwyth pan yn ddisgybl yn yr ysgol uwchradd (…a dwi’n mynd nôl sawl blwyddyn nawr!), roeddwn yn gwybod mai ym myd y llyfrau yr hoffwn fod. Ymunais â Gwasanaethau Gwybodaeth yn 2001 a sawl blwyddyn yn ddiweddarach enillais radd ôl-raddedig mewn Astudiaethau Gwybodaeth a Llyfrgell yma yn y Brifysgol fel dysgwr o bell.  Yn fy amser sbâr – rhwng edrych ar ôl y teulu, cathod, ieir a bochdewion – rwy’n mwynhau darllen a bod yn greadigol gyda chelf, crefft a chaligraffi.

Sarah Gwenlan ssg Sarah Gwenlan – ssg@aber.ac.uk

Mae Sarah yn Llyfrgellydd Pwnc ar gyfer Addysg, y Ganolfan Saesneg Ryngwladol a Seicoleg.

Cyn dod i weithio ym Mhrifysgol Aberystwyth, bues i’n dysgu Saesneg yn Sbaen, y Weriniaeth Tsiec, yr Eidal a Gwlad Pwyl. Rwyf hefyd wedi gweithio yn y Gwasanaethau Gyrfaoedd yn SOAS a Chasnewydd, felly gallech ddweud fy mod yn gyfarwydd â gweithio gyda myfyrwyr! Cysylltwch os oes angen help arnoch, dyna pam rwyf yma!

Lloyd Roderick glr9Lloyd Roderick – glr9@aber.ac.uk

Mae Lloyd yn gyfrifol am y pynciau Celf a Hanes Celf, Cyfraith a Throseddeg, Cymraeg ac Astudiaethau Celtaidd a Hanes a Hanes Cymru. 

Roeddwn i eisiau gweithio mewn llyfrgelloedd ar ôl treulio llawer o amser yn hongian o gwmpas y casgliad cerddoriaeth yn Llyfrgell Gyhoeddus Llanelli ar ôl sylweddoli bod ôl-gatalog Sonic Youth ar gael i’w fenthyg. Ar ôl y brifysgol, bues i’n gweithio yn Llyfrgell y Sefydliad Astudiaethau Cyfreithiol Uwch, Prifysgol Llundain, yna astudiais MSc mewn Gwyddor Gwybodaeth a Llyfrgellyddiaeth.  Yn ddiweddarach, gweithiais yn llyfrgelloedd cyhoeddus Casnewydd a Llyfrgell Sefydliad Celf Courtauld.  Yn ddiweddarach, ymgymerais â PhD yn astudio casgliadau celf yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru…. mae hyn i gyd wedi gosod sylfaen dda i mi gefnogi myfyrwyr a staff yn yr adrannau rwy’n gweithio gyda nhw fel Llyfrgellydd Pwnc ym Mhrifysgol Aberystwyth.  

Yn fy amser hamdden rwy’n asesydd ar Banel Cofrestru Proffesiynol CILIP (Sefydliad Siartredig Llyfrgellwyr a Gweithwyr Gwybodaeth Proffesiynol) ac rwyf wedi curadu arddangosfeydd ar foderniaeth a chelf gyfoes yng Nghymru. 

Amddiffyn eich ymchwil: osgoi sgamiau cyhoeddi 

WordPress User [abc27] Cymorth a chyngor, Dysgu, Sgiliau Gwybodaeth, Ymchwil Leave a comment

Mae herwgipio cyfnodolion a safleoedd cyfnodolion twyllodrus yn mynd yn broblem gynyddol i awduron cyfnodolion, cyhoeddwyr a darllenwyr. Nod sgamiau cyhoeddi yw manteisio ar ymchwilwyr, gan addo cyhoeddi’n gyflym ond yn codi ffioedd cyhoeddi gormodol. Yn aml, mae’r safleoedd yn gopi unfath o gyfnodolyn cydnabyddedig, wedi’u gosod i gael ffioedd oddi wrth awduron nad ydynt yn amau bod dim byd o’i le. 

Mae cyhoeddwyr yn dod yn fwyfwy ymwybodol o’r broblem ac wedi cymryd camau i fynd i’r afael â’r duedd newydd hon. Erbyn 2023 roedd gan Scopus, sef cronfa ddata academaidd, 67 o gyfnodolion wedi’u herwgipio ar y gronfa ddata (Challenges posed by hijacked journals in Scopus – Abalkina – 2,024 – Journal of the Association for Information Science and Technology – Wiley Online Library ). Er mwyn helpu i leddfu’r broblem hon, tynnodd Scopus y dolenni URL i hafanau’r holl gyfnodolion y mae’n eu mynegeio, er bod y broblem yn parhau o hyd (Retractaction Watch, 2023 Elsevier’s Scopus deletes journal links following revelations of hijacked indexed journals – Retraction Watch) 

Nid yw llawer o awduron a darllenwyr yn ymwybodol o’r arfer hwn ac efallai y bydd yr adnoddau isod yn ddefnyddiol yn hyn o beth. 

Cloriannu cyfnodolion: 

 
Cefnogaeth gan eich llyfrgell: 

  • Edrychwch ar ganllaw’r llyfrgell ar gyfer Ymchwilwyr 

 
Cysylltwch â ni: llyfrgellwyr@aber.ac.uk